Жаһандық фармакорпорациялармен ынтымақтастықты жандандыру қажет. Инвесторларды тарту, технологиялар мен жаңа әзірлемелердің трансфертін қамтамасыз ету маңызды. Отандық өндірушілермен оффтейк-келісімшарттардың көлемі мен номенклатурасын кеңейту қажет. Дәрілік заттар мен медициналық отандық өндірістің бұйымдарын 2025 жылы қолда бар 17-ден 50%-ға дейін жеткізу қажет.
Қ.К.Токаев
Әлемдегі ең ірі биотехнологиялық компаниялардың бірі Roche бүгінде Қазақстанның фармацевтика саласы мен денсаулық сақтау жүйесін дамытудағы басты әріптес болып табылады. Соңғы бірнеше жыл ішінде елімізде салалық флагманды отандық нарыққа тарту бойынша кешенді және жан-жақты жұмыс жүргізілді.
Мемлекет басшысы 2021 жылғы қарашада Женеваға жұмыс сапары кезінде ынтымақтастықтың берік негізін қалады, оның барысында Қазақстан-Швейцария бизнес-форумы өтіп, Roche-мен стратегиялық әріптестік туралы негіздемелік келісімге қол қойылды.
«Өсу қарқынын арттыру, экономиканы әртараптандыруды белсенді жүргізу, шетелдік инвестицияларды көбірек тарту қажет», – деп атап өтті Президент.
Қазақстанда қатерлі ісікке қарсы инновациялық дәрі-дәрмектер өндірісін жергіліктендіру жөніндегі жобаны іске асыру туралы келесі келісім 2022 жылғы желтоқсанда ҚР Денсаулық сақтау министрлігі мен «Roche Holding AG» арасында жасалды.
2023 жылдың қараша айында Roche Бірыңғай дистрибьютормен, «Нобель Алматы фармацевтикалық фабрикасы» АҚ және Қазақстандық онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтымен бірге ұзақ мерзімді келісім жасасты. Бұл маңызды қадам бірегей патенттелген өнімдерді жергіліктендіру арқылы Қазақстанда сүт безі обыры бар барлық пациенттер үшін жоғары сапалы дәрілік заттардың құнын төмендетуге және қолжетімділігін арттыруға көмектеседі. Бұл Roche-нің денсаулық сақтау саласындағы ынтымақтастықты нығайтуға деген ұмтылысын растайды және аймақтағы қатерлі ісікпен күресуге айтарлықтай үлес қосады.
Өздеріңіз білетіндей, Roche компаниялар тобы екі бағытта – фармацевтикалық және диагностикалық бағытта әлемдік көшбасшы болып табылады. Осылайша, Қазақстанда екі бағытта да жобалар жүзеге асырылуда. Фармацевтикаға келетін болсақ, бұл – инновациялық онкологиялық дәрі-дәрмектерді келісімшарттық өндірісі. Ал диагностикалық бағытта біз бірнеше жобалар туралы айтып отырмыз.
Солардың бірі – Roche Diagnostics әлемдік көшбасшысымен ынтымақтастық аясында жергілікті мамандардың біліктілігін арттыру бойынша зертханалық диагностика бойынша тренинг-орталықтың бүгінгі ашылуы. Тренинг-орталық Назарбаев Университетінің Медицина мектебінің алаңында іске қосылды.
Ашылу салтанатына ҚР Денсаулық сақтау министрі Ақмарал Әлназарова, НУ Медицина мектебінің деканы Массимо Пиньателли, Орталық Азия және Кавказ елдеріндегі «Roche Diagnostics» басшысы Хасан Демирджи, University Medical Center атқарушы директоры Қаныбек Әшіров, «СҚ-Фармация» ЖШС-нің Басқарма Төрағасы Ерхат Искалиев, ведомстволық құрылымдар мен медициналық ұйымдардың өкілдері қатысты.
Тренинг-орталықтың мақсаты – медицина қызметкерлерін ауруларды диагностикалаудың озық әдістеріне және жоғары технологиялық диагностикалық жабдықта жұмыс істеуге үйрету арқылы денсаулық сақтау жүйесін дамыту.
Ынтымақтастық шеңберінде Roche Diagnostics Медицина мектебіне зертханалық диагностикаға арналған анализаторлар мен шығын материалдарының жиынтығын (реагенттер) ұсынды.
Назарбаев Университетінің Медицина мектебі Қазақстанның жетекші медициналық оқу орындарының бірі бола отырып, университеттің медициналық орталығы тренинг-орталық базасында Медициналық және инженерлік қызметкерлерді Roche компаниясының заманауи жабдықтарында ауруларды диагностикалау мен емдеудің озық әдістеріне оқыту үшін практикалық сабақтар өткізе алады. Тренинг-орталық нақты жағдайларда үлкен диагностикалық зертханалар жұмысының принципі мен ерекшеліктерін көрсетуге мүмкіндік береді.
Мемлекет басшысы отандық ғылым ұлттық экономиканы жаңғырту ісінде алдыңғы қатарда болуға тиіс екенін атап өтті. Мұндай ынтымақтастықтың негізгі әсері – Қазақстандағы ғылыми және медициналық зерттеулерге жәрдемдесу болады.
Орташа алғанда, әлемде зертханалық диагностика шығындары денсаулық сақтау жүйесін қамтамасыз ету үшін мемлекеттің барлық шығындарының тек 2%-ын құрайды, ал барлық клиникалық шешімдердің шамамен 70%-ы дәл зертханалық талдаулардың нәтижелеріне негізделген.
Roche Diagnostics – зертханалық инфрақұрылымды жетілдіру үшін қажетті сараптамасы, ресурстары және тәжірибесі бар зертханалық диагностика саласындағы әлемдік көшбасшы және тірі организмнен тыс диагностика саласында (in vitro) жаһандық көшбасшы болып табылады. Компанияның тәжірибесі Қазақстанның зертханалық инфрақұрылымын нығайтуға және оның халықаралық стандарттарға сәйкестігін қамтамасыз етуге ықпал ете алады.
«Кез келген денсаулық сақтау жүйесінің маңызды құрамдас бөліктерінің бірі – ауруларды уақтылы тексеру мен анықтауды қамтитын алдын алу қабілеті. Roche анализаторларын қазақстандық жеке зертханалар сынақтар жүргізу және талдаулар дайындау үшін пайдаланады. Мен NU және UMC-пен серіктестігімізді мақтан тұтамын, өйткені, тренинг-орталықтың ашылуы Қазақстанның денсаулық сақтау жүйесін дамытуға және медициналық инновацияларға қолжетімділікті кеңейту арқылы жергілікті мамандардың біліктілігін арттыруға ықпал ететініне сенімдімін», - деп атап өтті Орталық Азия және Кавказ елдеріндегі «Roche Diagnostics» басшысы Хасан Демирджи.
Тренинг-орталықты іске қосу отандық өнеркәсіпті үдемелі дамыту үшін кешенді тәсілдің нәтижесі болып табылады және Бірыңғай дистрибьютор Қазақстан мен Швейцария арасындағы ынтымақтастықты ілгерілетуде Roche фармгигантымен әріптестік жолдарын қарау бойынша бірқатар екіжақты кездесулер өткізуге бастамашы болған жолсерік болып табылады.
Мемлекет басшысы фармацевтикалық корпорациялармен ынтымақтастықтың, заманауи технологиялармен инвесторларды тартудың және жаңа зерттеулердің нәтижелерімен қаруланудың маңыздылығын атап өтті. Сонымен қатар, ғылыми зерттеулер деңгейін арттыру және оларды тәжірибеде қолдану қажет.
«Әлемдік фармгигант Roche-мен ынтымақтастық Қазақстанға жаңа технологияларды ғана емес, өзінің денсаулық философиясын да әкеледі. Бүгін біз медициналық көмек көрсету тәжірибесі мен денсаулық сақтау жүйесін өзгертетін технологиялардың өсіп келе жатқанын көріп отырмыз. Біз елімізде ынтымақтастық пен бірқатар бірлескен жобаларды жүргізуді жалғастырамыз. Назарбаев Университетінде тренинг-орталықтың іске қосылуы – Қазақстандағы ғылыми және медициналық зерттеулердің дамуына серпін береді», – деп атап өтті «СҚ-Фармация» ЖШС-нің Басқарма Төрағасы Ерхат Искалиев.
Тараптар кешенді жемісті ынтымақтастықты жалғастыруға ниетті. Нәтижесінде бұл шара медицина саласындағы жаңалықтар мен инновацияларға серпін болады, бұл пациенттердің өмір сүру сапасына және жалпы қазақстандық денсаулық сақтау саласына оң әсер етеді. Бұл сондай-ақ Бірыңғай дистрибьютор бастамашылық еткен елдегі медициналық-фармацевтикалық кластерлердің дамуына серпін береді.
Анықтамалық:
Назарбаев Университетінің Медицина мектебі – ресми түрде 2015 жылы Питтсбург Университетінің медицина мектебімен серіктестікте құрылды, бұл Қазақстандағы алғашқы интеграцияланған академиялық денсаулық сақтау жүйесінің академиялық орталығы болды. Медицина мектебінің стратегиялық мақсаттарының бірі зерттеулерді, инновацияларды, білім беруді және пациенттерге күтім көрсетуді интеграциялау арқылы Қазақстанда медициналық қызмет көрсету моделін әзірлеу болып қала береді.
University Medical Center (UMC) инновациялық медициналық орталықтарды біріктіреді: диагностикалық орталық, ана мен бала орталығы, жүрек орталығы. Назарбаев Университетінің интеграцияланған академиялық денсаулық сақтау жүйесінің бөлігі бола отырып, UMC «менторлардың» шетелдік мамандарын тартады және медициналық персоналдың бәсекеге қабілетті буынын құру, аурулардың сирек, ауыр және қараусыз қалған түрлерін диагностикалау мен емдеудің заманауи хаттамаларын әзірлеу, сондай-ақ медициналық көмектің сапасын жетілдіру үшін өз клиникаларының аумағында халықаралық шеберлік сыныптарын ұйымдастырады.
«СҚ-Фармация» ЖШС – республикалық бюджет қаражаты есебінен сатып алынатын дәрілік заттарды, медициналық бұйымдар мен медициналық техниканы сатып алуды, сондай-ақ қаржы лизингі жағдайында денсаулық сақтау ұйымдарына одан әрі беру үшін ұйымдастырушы болады.
Roche – 1896 жылы Швейцарияның Базель қаласында құрылған брендтік дәрі-дәрмектердің алғашқы өнеркәсіптік өндірушілерінің бірі, Roche әлемдегі ең ірі биотехнологиялық компанияға және IN VITRO диагностикасының әлемдік көшбасшысына айналды. Компания бүкіл әлемдегі адамдардың өмірін жақсарту және құтқару үшін дәрі-дәрмектер мен диагностикалық құралдарды табу және дамыту арқылы ғылыми жетілдіруге ұмтылады. Біз жеке денсаулық сақтаудың пионерлеріміз және үлкен нәтижеге жету үшін медициналық көмек көрсету тәсілдерін одан әрі өзгерткіміз келеді. Әр адамға жақсы күтім жасау үшін біз көптеген серіктестермен серіктес боламыз және диагностика мен фармацевтика саласындағы күшті жақтарымызды клиникалық тәжірибеден алынған мәліметтермен біріктіреміз.
