Бүгін ҚР Парламенті Сенатының алаңында «Фармацевтика саласының жай-күйі мен даму перспективалары» тақырыбында дөңгелек үстел өтті. Іс-шара Сенаттың Әлеуметтік-мәдени даму және ғылым комитеті депутаттарының, мемлекеттік органдар өкілдерінің, отандық фармацевтикалық өндірушілердің, Бірыңғай дистрибьютордың, сондай-ақ сала сарапшыларының қатысуымен өтті.
Дөңгелек үстел Қазақстандағы фармацевтикалық индустрияның ағымдағы жай-күйін, сондай-ақ оның алдағы жылдардағы даму перспективаларын талқылауға арналды. «Фармацевтика саласы ұлт денсаулығы мен елдің экономикалық тұрақтылығы үшін стратегиялық маңызды болып табылады. Біз оны дамытуға және нығайтуға бағытталған барлық бастамаларды қолдауға дайынбыз», - деп атап өтті іс-шараны ашқан сенаторлар.
Дөңгелек үстелге қатысушылар өз баяндамалары мен ұсыныстарын ұсынды, перспективаларды талқылады және саланы одан әрі дамыту үшін нақты қадамдарды белгіледі. Халық үшін дәрілік заттардың қолжетімділігі мен сапасын қамтамасыз ету мәселелеріне ерекше назар аударылды.
Осындай баяндамалардың бірімен Бірыңғай дистрибьютордың атқарушы директоры Асхат Мүбараков «Қазақстанның фармацевтикасы: талдау және даму перспективалары» тақырыбында сөз сөйледі. Ең алдымен, ол еліміздің фармацевтикалық нарығының құрылымына тоқталып, Қазақстанның фармацевтикалық нарығының көлемі 2,2 млн АҚШ долларын құрайтынын атап өтті.
Сондай-ақ елден дәрілік заттарды экспорттау туралы айтылды. Соңғы 10 жылда экспорттың 11 есе өсуі байқалады. Егер 2013 жылы экспорт сомасы 23,5 млн АҚШ долларын құраса, 2023 жылы бұл көрсеткіш 40,9 млн АҚШ долларына жетті. Дәрілік заттардың импортына келетін болсақ, ол 1 741,2 млн АҚШ долларын құрайды, ал 2023 жылы импортталатын фармацевтикалық өнімнің 22%-дан астамы неміс тауарлары болып табылады. Көшбасшылар қатарында Швейцария, Ресей, Үндістан, Италия және Түркия да бар.
Презентация барысында отандық өндірісті дамытуға ерекше назар аударылды. Отандық тауар өндірушілерді және кәсіпкерлік бастаманы қолдау – Бірыңғай дистрибьютор қызметінің басты бағыттарының бірі.
Бірыңғай дистрибьютор жүйесі арқылы 3947 дәрі-дәрмек атауын жеткізуге 35 отандық өндірушілермен 94 ұзақ мерзімді шарт бар. 2009 жылдан 2024 жылға дейін Бірыңғай дистрибьютордың сатып алуда қазақстандық дәрі-дәрмектер үлесінің жоспарлы өсуі байқалады. Отандық дәрі-дәрмектердің көп бөлігі отандық тауар өндірушілермен 10 жылға жасалған ұзақ мерзімді шарттар шеңберінде сатып алынады.
Қатысушыларға Бірыңғай дистрибьютордың сатып алу тәсілдері туралы айтып берілді. Қазіргі уақытта олардың төртеуі бар, олар – екі сатылы тендер, ұзақ мерзімді шарттар, тікелей келісімшарттар және халықаралық ұйымдар. Бірыңғай дистрибуция жүйесі арқылы сатып алу тәсілдері қатаң регламенттелген және ашық сипатқа ие.
Қатысушылардың назарына Қазақстанның фарминдустриясына swot-талдау ұсынылды. Күшті жақтары – отандық өндірісті дамытуды мемлекеттік қолдау, дәрі-дәрмек өндірісіне инвестициялар, мемлекеттік тапсырыстың 87,4% қамтамасыз ететін 10 ірі өндірістік алаңның бар екені атап өтілді. Сонымен қатар, фармацевтика экономиканың басым салаларына енгізілген.
Ал әлсіз жақтарына мыналар жатады: субстанциялар мен бірегей дәрі-дәрмектер өндірісінің болмауы, Қазақстанның ғылыми қоғамдастығы мен өндірушілер арасындағы өзара іс-қимыл, фармацевтика саласындағы ғылыми-зерттеу, білім беру әлеуетінің төмен деңгейі, оларды қаржыландыру, сондай-ақ фармацевтика саласындағы кадр тапшылығы.
Қойылған міндеттерді шешу үшін Бірыңғай дистрибьютор кешенді жұмыс жүргізуде. Соңғы бірнеше жылда Оңтүстік Корея, Қытай, Бельгия, Нидерланды және басқа да бірқатар компаниялармен ынтымақтастық пысықталды.
Серпінді нәтиже – Pfizer және Roche фармалыптарымен оригиналды инновациялық дәрі-дәрмектерді келісімшарттық өндіруге ұзақ мерзімді шарттар жасасу болды. Сондай-ақ, инновациялық патенттелген дәрілік заттардың ынтымақтастығы және оқшаулануы туралы келісімдерге қол қойылды және AstraZeneca, Novo Nordisk, Bayer және Johnson&Johnson-мен ұзақ мерзімді шарттар жасасу жоспарлануда. Осындай жұмыс медициналық техниканың ірі вендорларымен де жүргізіледі.
Сонымен қатар, Мемлекет басшысының тапсырмасын іске асыру және басқарудың өнімділігін арттыру мақсатында Бірыңғай дистрибьютор 15 бағытты қамтитын тиімділік бағдарламасын әзірледі. Ол сатып алу процестерін үздіксіз жақсартуға және жетілдіруге бағытталған.
Сөз сөйлеу барысында дәріхананы басқару қағидаттарын енгізу ұсынылды. Аудиторияға пациенттерге қызмет көрсетудің тиімділігі мен сапасын арттыруға бағытталған фармацевтикалық сектордағы жеткізілімдер мен тапсырыстарды басқарудың кешенді тәсілі ұсынылды.
Барлық баяндамалар аяқталғаннан кейін депутаттар мен сарапшылар дөңгелек үстелдің қорытындысын шығарып, таяу болашақта жұмыстың басым бағыттарын анықтады. Қатысушылар денсаулық сақтау мен фармацевтика саласындағы ортақ мақсаттарға қол жеткізу үшін мемлекет пен бизнес арасындағы сындарлы диалогты жалғастырудың маңыздылығын атап өтті.
Айта кету керек, дөңгелек үстелді өткізуге дайындық аясында сенаторлар мен фармацевтика саласының мамандары қолда бар өзекті мәселелерді неғұрлым егжей-тегжейлі түсіну және олардың шешімдерін қарау үшін алдын ала отандық өндірістік алаңдарға барған болатын.
.png)
